De ongezouten waarheid

Waarom at de prehistorische mens nauwelijks zout en de moderne mens veel te veel? We kunnen heel wat beroertes en hartinfarcten voorkomen als we onze zoutconsumptie matigen. Ik zou graag zien dat de overheid strenger optreedt tegen voedselproducenten.

Onze prehistorische voorouders kregen nauwelijks zout binnen, naar schatting slechts 0,25 gram per dag. Dat zat in planten en het vlees dat ze aten. De moderne mens krijgt veertig tot vijftig maal zo veel zout binnen, omdat we steeds meer snacks en kant-en-klaar voedsel zijn gaan eten en zelf zout toevoegen aan onze maaltijden. Die verhoogde zoutconsumptie leidt tot een hogere bloeddruk: zout bindt in het lichaam vocht aan zich, waardoor er meer vocht door onze vaten moet worden getransporteerd. Dus komt er meer spanning op die vaten te staan, de zogenoemde hoge bloeddruk. Hoge bloeddruk is een silent killer: je merkt er niets van, maar deze aandoening is wel verantwoordelijk voor naar schatting zestig procent van de beroertes en vijftig procent van de hartinfarcten.

Idealiter zou de mens maximaal zes gram zout per dag binnenkrijgen. Echter, 85 procent van de Nederlanders consumeert zevenenhalf tot tien gram per dag. De overheid zou, net als is gebeurd in onder meer Japan en Finland, meer kunnen doen om de zoutconsumptie te verlagen. Dat kan op twee manieren: een bewustwordingscampagne dat zout slecht is voor de mens en druk op de industrie uitoefenen om de hoeveelheid zout in voedsel te verminderen. Maar ja, zout is een heel goedkope smaakmaker en mensen wennen aan zout in hun eten. In een kant-en-klaarmaaltijd zit bijvoorbeeld al drie gram zout! Als de industrie de hoeveelheid zout stapsgewijs zou afbouwen, merkt de consument daar weinig van. Onze smaakpapillen pikken een zoutreductie van tien tot vijftien procent namelijk niet op.

Minister Schippers heeft in 2014 het Akkoord Verbetering Productsamenstelling gesloten met verschillende voedselproducerende partijen in een poging de hoeveelheid zout, calorieën en verzadigde vetten te reduceren. Het zoutgehalte in brood en kaas bijvoorbeeld is al behoorlijk gedaald, maar in onder meer pakjes soep en sauzen zit nog steeds veel zout. Nederland loopt helaas niet voorop als het gaat om overheidsmaatregelen tegen zout. Er is altijd tegendruk vanuit de industrie. Terwijl zoutreductie zo’n makkelijke en goedkope manier is om mensen gezonder te laten leven…

Lees de feiten en cijfers in mijn blog voor NRC.